خوانده باید اصل و کپی مدارک را در جلسه دادگاه حاضر نماید . برخی افراد به اشتباه تصور میکنند ارائه کپی برابر اصل مدارک در جلسه دادگاه کفایت میکند . چنانچه بعنوان وکیل طرح دعوا نموده اید به موکل تاکید کنید که کپی برابر اصل اعتباری ندارد و عدم ارایه اصل مدارک باعث خروج آن از عداد دلایل میشود .
دفاع خوانده معمولا بصورت انکار یا تردید نسبت به اصالت عقدنامه عادی میباشد . همچنین میتواند ادعای جعل نسبت به عقدنامه عادی یا ادعای وقوع طلاق یا انقضای مدت نکاح موقت را مطرح نماید . در صورت ادعای انکار یا تردید ، پرداخت هزینه کارشناسی بر عهده خواهان میباشد ولی در صورتیکه خوانده اعای جعل مطرح نماید پرداخت هزینه کارشناسی برعهده خودش( بعنوان مدعی جعل) میباشد .
در دعوی اثبات زوجیت ادعای وقوع طلاق به عنوان دفاع خوانده ، قابل طرح است و نیازی به طرح دعوای مستقل ندارد. ( نمونه آرای دیوانعالی کشور ) ولی میتوان دعوای اثبات یا تنفیذ طلاق را بعنوان دعوای متقابل نیز مطرح نمود . بدیهی است با توجه به اینکه حضور دو نفر شاهد از شرایط صحت طلاق میباشد ، خوانده مکلف است جهت اثبات وقوع طلاق ، شهود حین طلاق را معرفی و تقاضای تحقیق از شهود بنماید و یا اصل طلاق نامه را به دادگاه ارائه دهد .
در صورت معرفی شهود از سوی خواهان ، خوانده بایستی از دادگاه تقاضا نماید که از شهود بصورت انفرادی تحقیق شود و در صورتیکه شهادت شهود متناقض باشند موارد تناقض را به دادگاه ارائه میکند .
خوانده میتواند سوالاتی را در مورد زمان و مکان وقوع عقد و ... از شهود بپرسد تا با اثبات تناقض در اظهارات شهود ، شهادت ایشان را از اعتبار ساقط نماید.
همچنین خوانده میتواند ادعای فقدان شرایط اساسی صحت معاملات یا فقدان شرایط اساسی صحت عقد نکاح را مطرح نماید. (ماده 1068 و 1069 قانون مدنی )
